Διαβήτης: η νόσος μάστιγα της εποχής μας!

Τα τελευταία νέα

για τη νόσο-μάστιγα της εποχής μας εξέπληξαν τους επιστήμονες: τα γονίδια που σχετίζονται με αυτήν, μπορούν να παίζουν θετικό ή αρνητικό ρόλο και στην εμφάνιση άλλων σοβαρών ασθενειών, όπως ο καρκίνος και τα καρδιαγγειακά. Στο τέλος του περασμένου μήνα δημοσιεύθηκε στην έγκριτη...
....
επιθεώρηση «Νature Genetics» μια γενετική μελέτη, η οποία αποτελεί καρπό μιας διεθνούς ερευνητικής προσπάθειας. Αυτή έφερε στο φως 12 νέα γονίδια που σχετίζονται με ένα... άρρωστο «τέκνο» της εποχής μας, τον διαβήτη τύπου 2. Πρόκειται για μια ασθένεια που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον σύγχρονο ανθυγιεινό τρόπο ζωής και διατροφής, ο οποίος έχει ως αποτέλεσμα σταδιακή ανεπάρκεια του παγκρέατος να παράγει ινσουλίνη, τη ζωτικής σημασίας ορμόνη για τη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου του αίματος. Η ανακάλυψη, η οποία πλέον αυξάνει τον αριθμό γνωστών γονιδίων που σχετίζονται με τον διαβήτη σε 38, συμπληρώνει ακόμη ένα κομμάτι του παζλ της νόσου φέρνοντας πιο κοντά τη λύση του. Την ίδια στιγμή όμως ρίχνει φως σε νέους θεραπευτικούς στόχους και για άλλες φαινομενικώς άσχετες με τον διαβήτη ασθένειες, όπως ο καρκίνος του δέρματος και του προστάτη!

Με ελληνική υπογραφή
Ο εντοπισμός των 12 νέων γονιδίων που... κρύβονται πίσω από τον διαβήτη είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας ενός διεθνούς κονσόρτσιουμ επιστημόνων από κέντρα στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Μια εκ των συγγραφέων της μελέτης, που είναι η μεγαλύτερη η οποία έχει διεξαχθεί έως σήμερα με στόχο να εξετάσει τη στενή σχέση μεταξύ του DΝΑ και του διαβήτη, είναι η ελληνίδα ερευνήτρια Ελευθερία Ζεγγίνη του Κέντρου για την Ανθρώπινη Γενετική του Wellcome Τrust στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Οπως αναφέρει η κυρία Ζεγγίνη στο «Βήμα», «είναι άκρως σημαντικό ότι το συνολικό δείγμα περιελάμβανε σχεδόν 150.000 άτομα καθώς και ότι 200 επιστήμονες από ολόκληρο τον κόσμο ενώσαμε τις δυνάμεις μας για να ρίξουμε φως στο γονιδιακό υπόβαθρο της ασθένειας. Ετσι επετεύχθη με μια και μόνο δημοσίευση να εντοπιστούν τόσα πολλά γονίδια- περίπου το ένα τρίτο επί του συνόλου των γονιδίων που έχουν συνδεθεί με τον διαβήτη τύπου 2».
Και προσθέτει ότι «ξέρουμε ότι έχουμε πολλή δουλειά ακόμη μπροστά μας. Ωστόσο οφείλω να τονίσω ότι οι πολυμορφισμοί που ανακαλύψαμε είναι κοινοί. Μελετάμε τώρα πιο σπάνιους πολυμορφισμούς,οι οποίοι πιθανότατα συνδέονται με μεγαλύτερο βαθμό κληρονομικότητας».

Η ποσότητα μετράει
Από την καινούργια λοιπόν αυτή μελέτη ο πρώτος δρόμος που ανοίγει αφορά την πιθανή διαφορετική θεραπευτική φιλοσοφία της ασθένειας. «Αρκετά από τα γονίδια που εντοπίσαμε φαίνεται ότι είναι σημαντικά στον έλεγχο του αριθμού των β-κυττάρων του παγκρέατος (ινσουλινοπαραγωγά κύτταρα) που διαθέτει ένα άτομο» εξηγεί η ελληνίδα επιστήμονας.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Οτι η έρευνα μπορεί να στραφεί προς νέες θεραπείες, που θα αποκαθιστούν τον αριθμό των β-κυττάρων ή ακόμη θα δρουν και προληπτικά αποτρέποντας τη μείωσή τους σε άτομα υψηλού κινδύνου. «Θα μπορούσαμε να μιλάμε για γονιδιακές θεραπείες ή ακόμη και για νέα φαρμακευτικά μόρια τα οποία θα στοχεύουν τις πρωτεΐνες των επίμαχων γονιδίων επιφέροντας ισορροπία του αριθμού των ινσουλινοπαραγωγών κυττάρων» διευκρινίζει η κυρία Ζεγγίνη.

Μία σημαντική ανακάλυψη!
Η ελληνίδα ερευνήτρια Ελευθερία Ζεγγίνη,από το Κέντρο για την Ανθρώπινη Γενετική του Wellcome Trust στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, συμμετείχε στη μεγάλη μελέτη που έφερε στο φως τα γονιδιακά μυστικά του διαβήτη τύπου 2.
Η κ. Ελευθερία Ζεγγίνη αναφέρει ότι είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ορισμένα από τα γονίδια-«κλειδιά» δρουν επιβαρυντικά σε ό,τι αφορά τον διαβήτη αλλά προστατεύουν από άλλες ασθένειες.
«Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του γονιδίου JΑΖF1,το οποίο προδιαθέτει για διαβήτη τύπου 2 αλλά την ίδια στιγμή προστατεύει από καρκίνο του προστάτη.Το εύρημα αυτό επιβεβαιώνει προηγούμενες παρατηρήσεις από τις οποίες προέκυπτε ότι τα διαβητικά άτομα εμφανίζουν χαμηλότερα ποσοστά καρκίνου του προστάτη και αντιστοίχως ότι οι ασθενείς με καρκίνο του προστάτη έχουν χαμηλότερα ποσοστά διαβήτη τύπου 2. Εντοπίστηκαν πάντως και αρκετά γονίδια που προδιαθέτουν τόσο για διαβήτη όσο και για άλλες νόσους».
Σύμφωνα με την ερευνήτρια η ανακάλυψη αυτή έχει διττή σημασία: «Μας δείχνει ότι πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί ως προς τις θεραπείες που θα αναπτύξουμε,αφού μπορεί παρεμβαίνοντας σε ένα γονίδιο να θεραπεύσουμε τον διαβήτη αυξάνοντας όμως συγχρόνως τον κίνδυνο για κάποια μορφή καρκίνου. Παράλληλα όμως ανοίγει τον δρόμο για θεραπεία διαφορετικών ασθενειών με στόχευση του ίδιου γονιδίου».